Les Luthiers

Las pausas y las tildes son necesarias ....

También el orden altera el resultado

Los adjetivos han de concordar con el sustantivo

La poesía

IMPERIO ROMANO

1. ORÍGENES DE ROMA

Los romanos no fueron el único pueblo que se asentó en la Península Itálica:

• los etruscos ocuparon en el s. VIII a.C. la zona norte, entre el río Arno y el río Tiber. Se organizaban en ciudades-estado gobernadoas por un rey
• entre los siglos VII y VI a.C., los griegos crearon colonias en el sur y en Sicilia
• los latinos ocupaban la zona del Lacio, donde en el siglo VIII fundaron la ciudad de Roma a orillas del Tíber sobre siete colinas
  
• otros pueblos era: los sabinos, los umbros, ... Mira el mapa
  

Los romanos explicaron el origen de su ciudad, Roma, a partir de leyendas y relatos míticos, que atribuían su fundación a la intervención de dioses y héroes

2. HISTORIA

Vamos a trabajar aquí

3. EL EJÉRCITO

Sin su poderoso ejército, no hubiera sido posible la expansión de Roma y la creación del Imperio.
La organización básica era la legión, de 5000 hombres cada una. Los soldados en principio no eran profesionales, sino que los ciudadanos se alistaban cada año. Posteriormente, a finales del s. II d.C., se creó un ejército permanente con soldados de oficio que cobraban un salario y recibían un lote de tierra al licenciarse.

4. IMPERIO

Comienza con Octavio Augusto en el año 27 a.C. y llegará hasta la desaparición del último emperador romano occidental, Rómulo Augústulo, en el 476 d.C.

Durante esta etapa sus diferentes gobernantes persiguieron dos objetivos principalmente:

• Unir el extenso territorio bajo un sistema de gobierno común. Ver mapas de la expansión romana.

• Superar las graves crisis sociales y políticas a las que el sistema republicano no pudo hacer frente.

Octavio instauró el Imperio y fue nombrado emperador, con poderes máximos; príncipe, con poderes delegados por el pueblo y por el senado, y augusto, asumiendo todo el poder religioso.

El gobierno imperial se fundamentaba en la centralización, los funcionarios, el ejército, los impuestos y las vías de comunicación. Con este sistema se vivió una época de paz y prosperidad, la pax romana.

Expansión y provincias

5. LA SOCIEDAD

Se dividía en tres grupos principales: patricios, plebeyos y esclavos (podían convertirse en libertos). Esclavos y libertos a partir del Imperio fueron incluídos en el grupo de no-ciudadanos, por tanto carentes de todos los derechos.

Ver

6. RELIGIÓN
Era politeista, a sus propias divinidades sumaron los dioses griegos cambiandoles el nombre
Diferenciaban entre culto público y culto privado

• culto público, realizado en el entorno de los templos con ofrendas, plegarias y sacrificios de animales
• culto privado, era el practicado en el hogar, destinados a los dioses protectores de la familia y del hogar, también se practicaba el culto a los antepasados

En el siglo I a.C., en la provincia romana de Palestina, habitada por hebreos de religión judía, Jesús de Nazaret inició una nueva doctrina: el cristianismo

7. VIDA COTIDIANA

Veamos la vida de los romanos (la casa)

FIN DEL IMPERIO



8. LA HERENCIA ROMANA

Del latín a las lenguas romances
El urbanismo
La arquitectura
La tecnología
Escultura y mosaico

GRECIA - A HÉLADE

A civilización grega orixinouse na Península dos Balcans e nas costas e illas do mar Exeo. Logo, entre o século VIII e VI a.C., colonizarían outras terras en torno do Mediterráneo: en Asia Menor, ó redor do Mar Negro, no sur da Península Itálica e Sicilia -a Magna Grecia- e no surleste de Francia e España.
As colonias construíronse seguindo o modelo das súas cidades de orixe (metrópole)

EXERCICIO

Agora vemos o video da chegada dos gregos a Iberia




O medio físico, montañoso e con estreitos vales de difícil comunicación, propiciou a fragmentación política. De feito nunca existiu un Estado grego, como en Exipto, senon que existían cidades-Estado independentes, denominadas polis. Isto dicía Aristóteles:

O territorio dunha polis debe poder ser abranguido cun só golpe de vista, xa que deste xeito é doado de defender.

Tamén cómpre que a súa localización teña unha situación favorable, próima ao mar e ao campo, por razóns de seguridade e de aprovisionamento de produtos de primeira necesidade, É preciso, demais, que a cidade se poida comunicar doadamente co conxunto do territorio da polis.

Aristóteles, s. IV a.C.

Cada polis viña definida por unha extensión de terreo non moi ampla que comprendía a cidade, aldeas e granxas, terras de labradío e zona de pastos e bosques. Cada unha contaba coa súa moeda, as súas leis, o seu exército e o seu goberno.

Pese a esta fragmentación, os gregos setíanse membros dunha comunidade, a Hélade, que tiña en común a lingua - o grego no que se escribiron a Ilíada e a Odisea- e a relixión -politeista-, con deuses moi humanizados que habitaban no Olimpo, sendo Zeus o pai de todos eles.

- ETAPAS DA GRECIA ANTIGA

Aprendemos algo sobre as guerras médicas e sobre a batalla das Termópilas


-SISTEMAS POLÍTICOS DAS POLIS

a) Nun primeiro momento nas polis rexían gobernos aristocráticos, un grupo minoritario de grandes propietarios agrícolas formaban o Consello que tomaba todas as decisións. A este modelo político denomínaselle oligarquía.
Esparta mantivo sempre este sistema no que todos os homes libres participaban na Asemblea, pero as decisións eran tomadas no Consello (Xerusía)

Os espartanos estaban fundamentalmente dedicados á guerra, mentres que os escravos e os pobos conquistados facían os traballos agrícolas.

Vexamos algunhas peculiaridades do réxime espartano e das súas comidas.

b) Atenas evolucionou desde o réxime aristocrático a un réxime democrático (goberno do pobo). Ao longo do século VI a.C. os lexisladores anularon a escravitude por débedas e introduciron o dereito de todos os cidadánas a participaren no goberno da cidade e a estaren protexidos pola lei.

Pero o modelo non era perfecto, tiña limitacións xa que realmente había moitas persoas excluídas

- os non cidadáns (metecos), non nados de pai e nai ateniense
Fariamos ben en nos interesar polos metecos, pois temos neles unha das nosas mellores fontes de ingresos, aliméntanse a si mesmos e pagan un imposto de residencia. Xenofonte
- os escravos.
O escravo é un instrumento vivo. Son seres inferiores e o emprego da súa forza física é a mellor cousa que podemos tomar deles. Son escravos de seu. A escravitude é xusta. Aristóteles
- as mulleres. Escribiu Aritóteles
Os deuses adaptaron a natureza da muller aos traballos e coidados domésticos. Ti, que es unha muller, deberás permanecer no fogar e coidar dos teus fillos

Algúns intrumentos da democracia

O período de esplendor de Atenas corresponde ao século V a.C., baixo o goberno de Pericles. Tras da victoria sobre os persas na batalla de Salamina, Atenas ocupou un posto dominante respecto das demais polis, vivindo un periodo de prosperidade económica, consolidación da democracia e florecemento da arte e da cultura. O dominio ateniense remata coas Guerras do Peloponeso, cando Esparta e unha coalición de cidades se enfrontou á Liga de Delos dirixida por Atenas.

- A RELIXIÓN

A relixión, moi presente na vida cotiá dos gregos, era politeísta e antropomorfa (os deuses estaban moi humanizados). Para explicar a súa orixe e as súas relacións, a creación do mundo, as práctics do culto crearon mitos explicativos (mitoloxía). Vexamos o mito de Prometeo e o de Pandora
O deus principal era Zeus quen xunto cos demais habitaba no cumio do monte Olimpo

Por debaixo destes deuses olímpicos estaban deuses menores e os heroes, nacidos dun deus ou unha deusa e un mortal, por exemplo Heracles ou Aquiles.
Rendíanlles culto por medio de ofrendas, sacrificios rituais, festas comoa as das Panateneas e xogos como os celebrados en Olimpia na honra de Zeus.

- A GRECIA HELENÍSTICA
Aproveitando o declive das polis por mor das Guerras do Peloponeso, o rei Filipo II de Macedonia lanzouse contra elas no 338 a.C. cun potente exército rematando por conseguir o dominio sobre toda Grecia. O seu fillo Alexandre, alcumado Magno, ampliará o imperio derrotando aos persas e chegando ata a India.
A base das súas conquistas foi un exército disciplindo organizado en falanxes

A falanxe macedonia era unha formación militar de 16 fileiras de soldados a pé, equipados con longas lanzas -as sarissas, 6 m de lonxitude- e escudos que protexían o flanco esquerdo do soldado e o flanco dereito do compañeiro. A lonxitude da lanza permitía traspasar aos enimigos a distancia

O sono De Alexandre era crear un único imperio que abranguese de Europa a Asia e se fundamentase na lingua e na cultura grega, aínda que cada territorio mantívese a súa estrutura social e política.
Pero a morte, ós 33 anos, puxo fin ao seu sono. Os seus xenerais repartiron entre eles o imperio, os chamados reinos helenísticos.

-LEGADO CULTURAL E ARTÍSTICO
O seu desexo de coñecemento (filosofía) sentou as bases do saber científico en campos diversos (Arquímedes, Sócrates, Euclides,...) e da literatura e a arte.
Para coñecer un pouco da arte grega

Primeiras civilizacións

Cara ao cuarto milenio a.C., no Oriente Próximo e ó longo dos grandes ríos xurdiron as primeiras grandes civilizacións, en Mesopotamia (entre o Tigris e o Eufrates) e Exipto (á carón do Nilo).

O aproveitamento do desbordamento dos ríos que fertilizaba as terras tivo importantes consecuencias:

• creceron os recursos da agricultura
• os excedentes destináronse á venda (comercio)
• a poboación aumentou
• apareceron os especialistas (cerámica, orfebrería) ou o que é o mesmo, a división do traballo
• crearonse organizacións políticas máis complexas (un poder institucionalizado encabezado por un rei-sacerdote, unha administración, un exército)
• a sociedade xerarquizouse incluindo escravos
• establecéronse relixións politeístas
• inventouse a escritura para rexistrar os intercambios ou dictar leis
• comezaron as grandes construcións e obras públicas, os estudos de astronomía e matemática

Co paso do tempo o que foran aldeas neolíticas pasaron a ser cidades e tempo despois emprenderon a súa expansión para crear imperios (subsituíndose uns a outros).
MESOPOTAMIA

A máis antiga civilización é a dos sumerios que crearon as primeiras cidades-estado como Ur, Uruk, Lagash,.. Eles foron os pais da escritura cuneiforme (cada símbolo equivalía a una sílaba, xa tiña valor fonético).

No III milenio serían ocupadas por Sargón, rei de Akkad, que configurou o primeiro grande imperio da zona: o imperio acadio. Máis tarde sucederíanse outros dominio imperiais: o de Babilonia con Hamurabi; o dos asirios e o dos persas que se expandiron ata o Indo.

¿Que nos queda destes pobos? Imos velo a través dun arquivo, pero centrándonos nestas mostras:

• Os cigurats
• As representacións escultóricas de Gudea
• O código de Hamurabi (ler)
• Os relevos asirios

EXIPTO

O control do desbordamento anual do Nilo por medio de diques e canles permitiu almacenar e distribuír as augas para fertilizar os terreos e así aumentar a superficie cultivable gañada ao deserto.

Hoxe non se producen as enchentes pola construción de presas, particularmente da presa de Assuán.

- ¿Cando e como se producían as enchentes?

-Investiga que eran os nilómetros

- ¿Onde nace o Nilo e cal é a súa lonxitude?

- Investiga sobre a presa de Assuán: localización, data de construcción, consecuencias para os sitios arqueolóxicos. Localizaa nun mapa (google earth ou google maps) así como o conxunto de Abu Simbel

-Mira as imaxes que seguen sobre o traballo agrícola e explica as actividades que realizan. Nunha delas precisas empregar a palabra chaduf, ¿cal é?

Nas beiras do río, tamén principal vía de comunicación, xurdiron grandes cidades como Menfis ou Tebas, as primeiras capitais do Exipto faraónico.

O faraón Narmer unificou o Alto e o Baixo Exipto e corouse cos atributos dos dous reinos (imaxe da dereita). Iniciouse así unha serie de dinastías que ocuparon o trono durante máis de 2500 anos, divididos cronoloxicamente en Imperio: Antigo -2686-2160 a.C.-, Medio - 2050-1650 a.C.-, Novo -1550-1069-.

O faraón era o rei, tiña poder absoluto, simbolizaba a unidade do país, era o dono de todas as terras, dirixía o comercio exterior, ostentaba a xefatura suprema do exército e era considerado un deus. Ademáis da dobre coroa levaba outros símbolos de poder: os dous cetros (autoridade), a cobra (a deusa patrona do Baixo Exipto), a barba postiza (Osiris, a eternidade).

A sociedade estaba dividida en grupos pechados segundo ves no esquema da dereita. A maioría da poboación constituíana os campesiños, libres en teoría pero atados á terra da que non eran propietarios, ademais tiñan a obriga de entregar parte da colleita e traballar gratuitamente cando fora preciso nas obras públicas (pirámides, templos).

A relixión incluía moitos deuses, algúns locais e outros venerados en todo Exipto. O máis popular e venerado era Ra, identificado co disco solar, a que se uniu Amón dando lugar a Amón-Ra (o sol dador de vida).
O culto desenvolvíase en grandiosos templos onde habitaban os deuses atendidos polos sacerdotes, eles eran os que lles rendían culto e facían as ofrendas.

A arte imos vela través dos arquivos, centrándonos en:

• os templos e as tumbas
• a escultura monumental
• a pintura das tumbas

EXERCICIOS

TUTANKHAMON

View more presentations or Upload your own.